W spalinach silników wysokoprężnych obok szkodliwych gazów występują również groźne dla zdrowia i otoczenia substancje stałe w postaci pyłu. Do ich neutralizacji służy filtr cząstek stałych (DPF) nazywany niekiedy filtrem sadzy (RPF).

Pojedynczą cząstkę sadzy można opisać jako mikroskopijnie małą kuleczkę o średnicy około 50 nanometrów (1 nanometr to jedna miliardowa część metra), której rdzeń składa się z czystego węgla. Na ten rdzeń nakładają się różne węglowodory, tlenki metali i siarka. Dokładny skład cząstek sadzy zależy m.in. od technologii wykonania silnika i rodzaju paliwa.

Na tworzenie się cząstek wpływ ma przebieg procesu spalania. W niektórych miejscach komory spalania z powodu niewystarczającej ilości tlenu mieszanka może być zbyt bogata. Spala się wtedy ona niecałkowicie czemu towarzyszy powstawanie właśnie cząsteczek sadzy.

Do neutralizacji cząstek sadzy wykorzystuje się filtry cząstek stałych. Można wyróżnić dwa rozwiązania. Pierwsze to filtr cząstek stałych silnika wysokoprężnego z zastosowaniem dodatku do paliwa oraz drugie, znacznie bardziej popularne, pod postacią katalitycznego warstwowego filtra cząstek stałych. Katalityczny warstwowy filtr cząstek stałych łączy funkcję katalizatora utleniającego oraz filtra cząstek stałych. Filtr cząstek stałych składa się z wykonanego z węglika krzemu korpusu ceramicznego zamkniętego w metalowej obudowie.